سفارش تبلیغ
صبا ویژن

► o▌ استان قدس ▌ o ◄

السلام علیک یا ابا صالح المهدی ادرکنی

السلام علی المهدی الذی وعد الله عز و جل به الامم

بسم الله الرحمن الرحیم

 

بدنه مقاله :

مقدمه :

با تحقیقی در تاریخ زندگی انسان ، بررسی دستورات همه ی ادیان الهی و نگاهی به رویکرد و تمائل درونی همه انسانها از ابتداء خلقت به موضوع چوشش و حجاب میتوان به فطری بودن آن و احتیاج انسان به آن برای دست یابی به آرامش درونی و رسیدن به مراحل رشد و تعالی ، پی برد . که لباس هر انسان پرچم کشور وجود اوست، پرچی است که بر سردر خانه ی وجود خود نصب کرده است و با آن اعلام میکند که از کدام فرهنگ طبعیت میکند.

 

انسان ذاتا دارای صفت ارزشمند و پسندیده ی حیا است که به کمک آن مکارم و زیبایی و پاکیزگی را از پلیدی ها و رجس و رذائل تشخیص داده و از زشتی ها اجتناب میکند. این صفت حیاء مسقیما با حفظ پوشش و دوری از برهنگی ارتباط دارد.

بامروری بر تاریخ اجتماعات انسانی خاصه اجتماعات متمدنی همچون ایرانیان ، شاهد اهتمام مردان و زنان به پوشاندن عورت و برجستگی های بدن و مستورکردن و حفظ زیبایی هایی که خداوند تبارک و تعالی ، مخصوصا در وجود بانوان به امانت گذاشته ، خواهیم بود.

از دستورات صحیح و آداب مهم دین های اسلام ، مسیحیت ، یهود و زرتشت امر به معروف رعایت حجاب و پوشش انسانها در برابر یکدیگر وبا تاکید بیشتری در خصوص جنس زن، در فضای خارج از خانواده و در مقابل نامحرمان میباشد.

 

در ادامه با نگاهی به مسئله حجاب در فرهنگ ها و ملل ، ندای درونی و فطری بشر را برای پوشیدگی ، فوائد پوشش و حجاب ، دستورات و توصیه های ادیان خصوصا سیره پیامبر اکرم ( صل الله علیه و آله ) و ائمه اطهار شیعه ( علیهم السلام ) ، چرائی و چگونگی حجاب را برای مردان با تمرکز و دقت بیشتری مورد بررسی قرارخواهیم داد.

 

پوشش مردان در فرهنگ ها و ملل در طول تاریخ

با وجود اهمیت زیاد نوع پوشش مردان و تاثیرات آن در هنجارهای اجتماعی و توصیه های دقیق و لطیف ادیان بخصوص شریعت جامع و نکته بین اسلام و وجود دستورالعمل هایی کاربردی و علمی دراین باره ، متاسفانه کمتر مقاله یا کتابی به بررسی حجاب و نحوه ی پوشش برادران پرداخته است.

پوشش مردان که از ابتدای تاریخ بشری ، برخاسته از حیا و عفت و فطرت ، مورد توجه او بوده است نیز از عوامل مهم تامین آرامش فرد ، سلامت فردی و اجتماعی انسان به شمار می رود .

با نگاهی گذرا به نوع پوشش در تمدن ها به راحتی می توان به دو رکن اساسی آن پی برد. یکی بلندی و گشادی لباس است که مانع نمایان شدن برجستگی ها و ترکیب اعضاءبدن بخصوص نقاط تحریک کننده می شود ، و دیگری پوشش سر  درمردان می باشد.

این دورکن با وجود اختلافات آداب و رسومی قومها در تمام تمدن ها سایه افکن بوده .

 

بخش اول ( رکن نخست ، لباس پوشش دهنده )

پوشش قبل از اسلام

در دوران قبل از اسلام نیز لباسها با توجه به  ندای فطری و درونی انسان به رعایت عفت و دوری از جلوه گری و شهوت پرستی ، غالبا یک  پوشش بلند است که تا زانو می رسد .

مثلا در دوره ی مادها  : پیراهمن مادی دارای آستین بلندی است که با یک ملایمت از سر شانه به سوی مچ تنگ می شود ،  مرد ماد طبق نقوش سنگی تخت جمشید ، شنلی ذارند که مستطیل است و قد آن  از جبّه بلندتر است.

هخامنشیان نیز از نظر لباس مانند مادها بودند  . در کتاب (پوشاک باستانی ایران)  می خوانیم : کورش لباس مادی ها را بخصوص از این جهت که عیب پوش بود اقتباس کرد . او لباس کوتاه و تن نما را نمی پسندید و لباس قومی او نیز جامه ای آزاد و بلند بود . {1}

 

مردان ایرانی

مردان پارسی همانند زنانشان از نمایاندن بدن بدون پوشش کامل خود، احساس شرم میکردند و جز دست ها ، نمایش قسمت های دیگر بدن را خلاف ادب می شمردند.

استرابون مینویسد : ایرانیان اگر بخشی از بدنشان برهنه باشد آنرا می پوشانند ، بیشتر مردم قبائی می پوشیدند که تا ساق پارا می پوشاند.

در تمام دوره های ساسانیان ، خوارزمشاهیان ، ایلخانان ، صفویان ، افشاریه و زندیه و قاجار، آن روح اصلی پوشش که به صورت جامه های بلند و آزاد و قباهایی که تا ساق پا را می پوشاند ، دیده می شود. {2}

 

زیبا ترین بیان ، مفید ترین پیام

به یقین هیچ تعبیری زیباتر، جامع تر و کاربردی تر از بیان حضرت صادق(علیه السلام) ارائه نشده است که :

 

( خیرُ لِباسِکَ مالا یَشغَلُکَ عَنِ اللهِ عزَّ وجَلّ ، بَل یُقَربُکَ  ِمن ذِکرِه و شُکرِه ِو طاعَتِه و لا یَحمِلُکَ علی العُجبِ و الرّیاءِ و التّزیینِ و التَفاخُر و الخُیلاءِ  فاِنها مِن آفاتِ الدّینِ و مُوروثةُ القسوةِ فی القلبِ  )

 

و بهترین لباس تو لیاسی است که تورا از خداوند عزّ و جل به غیر خدا مشغول نکند! بلکه تورا به یاد او وبه شکر او وطاعت او نزدیک کند ! و تورا به خود پسندی و ریا و زینت بندی و تفاخر و استکبار و بلندپروازی نیاندازد ، زیرا که اینها از آفت های دین است و بجا گذارنده ی سختی و قساوت دردل . {3}

 

در اینجا می بینیم که حضرت صادق (علیه السلام) بهترین لباس را آن شمرده است که : انسان را به غیرخدا مشغول نکند و این کلام کلی و عامی است که بحسب مصادیق مختلف ، لباس های متفاوتی را شامل می شود .

لباس باید طوری باشد که عادی باشد و برای پوشنده ی آن تفاوتی نیاورد و دیگران توجه شان به آن جلب نشود.

به کمک این حدیث شریف هر انسان صاحب درکی می تواند بین لباس خوب و بد فرق بگذارد و بهترین انتخاب را داشته باشد .

 

آرامش دل و سکینه ی خاطر همراه با بهترین الگو

در قرآن کریم می خوانیم :

(( لَقَد کانَ لَکُم فَی رَیولُ اللهِ اُسوةٌ حسنةٌ لِمَن کانَ یرجو اللهَ وَالیومَ الاخرِ وَ ذکَراللهَ کثیراً ))

 

(( حقاً و تحقیقاً از برای شما در رسول خدا مادّه تاسّی و جهت پیروی و تبعیت است ، ماده تاسّی نیکوئی برای کسی که آرزوی لقاء و دیدار خداوند را داشته باشد و روز باز پسین را و یاد خدا را زیاد یاد بنماید . )) {4}

 

از آنچه گفته شد به دست می آید که از هر جهت رسول خدا الگو و نمونه بارز و شاخص و قابل تاسّی نیکوست  چه درامور دنیوی چه امور اخروی ، چه ظاهری و چه باطنی ، چه فردی و چه اجتماعی ، چه در لباس و مسکن و چهدر غذا و خوراک و چه در نکاح و امور زناشوئی و چه در جنگ و صلح .

تاوقتی که مسلمین در این امور از آن شاخص حق و متحقق پیروی داشتند ، کلاه ایشان ساده بود و یا عِمامه بر سر داشتند و لباسشان گشاد بود و کوتاه نیز نبود ، فراششان ساده و بدون تجل بود خانه و عیالشان نیز طبق  آن منهاج بود . چه زندگانی های گوارا و توأم با عیش هنیئی و آرامش دل و سکینه خاطر داشتند و عمری را لا صحت و سلامت روح و عزت  و اطمینان فکر و ایقان و ایمان می گذرانیدند .

و درست از هنگامی که بواسطه سیطره غرب و غلبه کفار بر مسلمین آن رسوم و آداب را از دست داند ، کلاه شاپو بر سر مذاشتند و کراوات و زنار که صلیب و علامت مختص مسیحیان است بر گردن آویخته و لباس های خود را تنگ و کوتاه کردند ، بطوری که لباس مردان تازیر کمر آنها قرار گرفت و چون خم شوند همه بدن آنها از زیر پاچه بمودار می شد و بجای إزار و سرداری و قبا ، کت و شلوار پوشیدند و محاشن خود را تراشییدند و بطور کلی از رسوم کفر تقلید کردند و ازروی ژورنالهای ایشان لباس دوختند ،همه گونه سعادت خود را از دست دادند و برایگان مَحو و نابود نمودند و خاک نکبت و بدبختی و عسرت و معیشت و زندگی ضَنک و مذلّت  بار را با دست خود بر سر خود ریختند . {5}

 

پوشش در سیره

در روایت از حضرت امام صادق (علیه السلام) آمده است که لباس امیر المومنین عبارت بود از پیراهنی تا بالای مچ  و شلواری تا میانه ساق پا و ردائی که از جلو تا سینه ها و از پشت تا رانها را پوشانیده بود و چون برتن کرد دست به سوی آسمان بلند نموده و عرض کرد : بار پروردگارا ! حمد تورا بجا می آورم برای این لباسی که عنایت کردی و پس از آن فرمودند: این لباسی است که سزاوار است مسلمین مثتل این را بپوشند .

درروایات فراوانی گفته شده که برخی میراث پیامبر و ائمه نزد حضرت مهدی (عجل الله تعالی فرجه) است از جمله آنها پیراهن پیامبر می باشد . حضرت در همان پیراهن که رسول خدا درجنگ احد بر تن داشتند قیام خواهند کرد و همچنین لباسی که حضرت قائم (عجل الله تعای فرجه) پوشش رسمی خواهند کرد را لباس حضرت علی گفته اند {6}

( ان قائمنا اهل البیت اذا قام لبس ثیاب علی و سار بسیرة علی )

 

رنگ لباس

استفاده دو رنگ در جامه نیک است و استحباب نیز دارد 1- سفید 2- سبز

و استفاده دو رنگ غیرپسندیده است و کراهت نیز دارد 1- سیاه 2- قرمز

 

 

 

توشح شلوار

 یعنی اینکه پیراهن را داخل شلوار کنند و شلوار روی پیراهن بیاید .

امام صادق (علیه السلام) از این کار نهی فرمودند – حضرت باقر نیز از پوشیدن شلوار روی پیراهن کراهت داشتند و می فرمودند : این کار روش جباران است {7}

 

لباس آستین کوتاه و بدن نما

فتوای غالب مراجع عظام تقلید درباره پوشیدن لباس آستین کوتاه و لباسهای تنگ و بدن نما حرمت است و اجتناب از آنرا احتیاط واجب  می دانند . مخصوصا در جایی که زنان نا محرم حضور دارند و احتمال ایجاد مفسده ای می رود .

پوشیدن لباس های کوتاه برای آقایان در بین هم جنسشان کراهت شدید دارد و در مقابل نامحرم جائز نیست . بنا بر احتیاط واجب باید لباس آستید دار بتن کنند و پوشیدن لباسهای بدن نما و کوتاه حرام است . {8}

 

بخش دوم

پوشش سر در مردان

پوشش سر از سه جنبه ی سیاسی ، اجتماعی و دینی مورد اهمیت می باشد.

 

اجتماعی :

به مقتضای هر جامعه و شرایط  جوی و طبیعی هر منطقه از مرز قرون و اعصار گذشته ، تاکنون این اصل ادامه دارد که در شهرها و روستاهای سراسر عالم قابل مشاهده می باشد. البته هرچه زمان گذشته ، پوشش سر تنوع بیشتری یافته و گاه از حالن ابزاری خود فاصله گرفته و جنبه ی تزئینی پیدا کرده است .

 

 

سیاسی :

درجنگ ها کلاه های فلزی و نمدی پدیدار شدند . درباریان و فرمان روایان برای جلوه شان وتمایز خود از دیگران ، به وسیله ی سرپوشیخاص همواره سر خود را پوشیده نگاه می داشتند .

دینی :

بزرگان ، مبلغین و مروّجین ادیان نیز همه از سرپوشی خاص استفاده می کرده اند و میکنند .

از برهمن های هندو ، خاخام های یهودی ، کشیش های مسیحی و علماء و بزرگان اسلامی ، همگی قداست خاصی برای سرپوش خود قائل هستند و بدون آن هرگز در مجامع حاضر نمی شوند .

 

پوشش سر در طول تاریخ

به استناد مجسمه ها ، مکتوبات و نقوش بجا مانده چه قبل از اسلام و چه بعد از آن پوشانیدن سر در بین همه ی اقوام متداول بوده و ترک کردن آن را قبیح می دانشته اند . حتی در همین دوره معاصر، در زمان رضاشاه خائن که تلاشهای زیادی برای از بین بردن فرهنگ اصیل و صحیح پوشش اسلامی  کرد ، شاهد این بودیم که اگر شخصی با سر برهنه و بدون عمامه ، دستار ، کلاه یا نوعی پوشش سر در اجتماع حاضر می شد ، نوعی بی ادبی و خلاف شان تلقی می گشت.

تاج ، افسر ، دیهم ، سرپایان ، اورمک ، شب پوش ، غولتاش ، شلمه ، گرزن ، گلوته ، مقرنس و ... همه انواع مختلف کلاه هایی هستند که در بین قوم های ایران کاربرد داشته . {9}

 

پوشش سر در روایات

پوشاندن سر در مردان از سنت های الهی و اسلام است ،بطوری که اسلام برهنه بودن همیشگی سر را مکروه می شمارد و ترغیب به پوشاندن سر به وسیله ی عمامه و عرقچین نموده .

امام ششم فرمودند : عمامه بگذارید تا بر حلمتان افزوده شود{10}

پیامبر می فرمایند : دو رکعت نماز با عمامه بهتر از هفتاد رکعت بدون عمامه می باشد . {11}

ایشان عرقچین می پوشیدند و گاه آنرا زیر عمامه و گاه تنها بر سر داشتند و کاه همراه آن شالی بر سرشان می پیچیدند. {12}

 

استحباب یا کراهت؟!

از برهنه بودن سر به هنگام تخلی به شدّت نهی شده است . امروزعلم هم به برخی از فوائد واین سنت و مضررات وعوارض ترکش همچون ابتلاء به بیماری های فراموشی ، رسیده .

آنچه از جمع روایات این بحث بدست می آید :

با توجه به اینکه در باب مستحبات و مکروهات بخشی فی نفسه هستند و طرف مقابل آن عمل حکم مخالفش را ندارد مثل ذکر خدامند و فرستادن صلوات که در عین استحباب  ترکش کراهتی ندارد ، و بخشی دیگر به گونه ایند که  ترک فعل مستحب ، مکروه و ترک فعل مکروه مستحب می شود . همچون پوشانیدن سر که مستحب  است و برهنه بودنش مکروه ، که این حساسیت در بعضی شرایط مثل همان زمان نماز خواندن که ذکر شد شدیدتر هم می گردد .

 

نتیجه مقاله :

 

ارائه مدل اسلامی لباس

از آنچه که درباب تاریخ و نحوه ی پوشش ملل  ، میل درونی بشر به حفظ حجاب و رعایت حیا و ترغیب همه ادیان به آن آمده وباتوجه به حدیث ( خیرُلِبسکَ مالا یَشغلُکَ عَن اللهِ عزَّ و جلَّ ... ) که ذکرش گذشت ، روش پیامبر و ائمه در پوشش و توصیه های آنها و حدیثی دیگر از حضرت صادق (علیه السلام) که :

 (خیرُلِباسِ کُلِ زمانٍ لباس اَهلِهِ )

در هرزمانی می توانیم لباس مورد تأیید اسلام ، که به صلاح جامعه و افراد می باشد را طراحی کنیم . لباسی که در آن نفسانیت به کار نرفته باشد ، لباسی که پوشش باشد ! و دور از جلوه گری ، لباسی که موجب امنیت و آرامش فرد واجتماع گردد . با توجه به وضعیت فرهنگی و آداب و رسومی معیشتی هر منطقه ، شهر یا کشور می توان لباسی مورد تأیید و توصیه ی اسلام ارائه داد .

 

پوششی در مقابل لباس شهرت

پوششی که با توجه به این گزاره ها تهیه شود دیگر یک لباس شهرت نیست . زیرا اولا این پوشش ، عرف مسلمانان است و پرچم  کشور وجودی آنهاست که با آن اعلام می دارند که از کدام فرهنگ تبعیت می کنند و در ثانی بعد از در نظر گرفتن آن گزاره ها ، فعلی برای خودنمائی و شامل هوای نفس و غیر مطالبق با اوضاع کلی جامعه صورت نگرفته و پایه آن بندگی و رعایت فطرت و دستورات نافع الهی می باشد . و بنظر می آید پوشش هایی که خالی از این دو رکن اند شبیه تر به لباس شهرت باشند!

 

مثل حدیثی که حماد بن عثمان و عبدالله بن سنان نقل می کنند .

 

مردی نزد حضرت صادق (علیه السلام) آمد و گفت : خداوند به صلاحت دارد ! شما فرمودید که علی بن ابی طالب لبا خشن به تن می کرد و پیراهن چهار درهمی می پوشید در حالی که می بینم شما خود جامه ای نیکو پوشیده اید .

حضرت فرمودند : وای برتو !! این جامه ای کوهی است که به یک دینار و خرده ای خریده ام و علی (علیه السلام) در زمانی بود که مناسب آن زمان ،همانگونه می پوشید و اگر من در این زمان چنان کاری بکنم و آن لباس را بپوشم مردم خواهند گفت که این آدم ریاکاری است مثل تو ( عُبّاد ) {13}

پس فرمودند : فَخَیرُ لِباس کُلِ زمانٍ لِباس اَهلِِِهِ

 

نکته جالب و قابل توجه این است که منظور از جامه نیکو ، پارچه های نرم و لطیف بوده که اعراب حجاز از تهیه نخهای ظریف و بافتن پارچه های  لطیف عاجز بوده اند . پوشاک مسلمانان صدراسلام از عباهای پشمینه و کرباس خشن تهیه می شد که بعد از فتوحات ایران و روم، صنعت پارچه های لطیف متداول شد . علی بن ابی طالب (علیه السلام) بخاطر تأسی بهرسول الله و رعایت زهد به پوشیدن همان جامه های خشن ادامه دادند و از پوشیدن پارچه های نرم و لطیف که عرف نبودند و فاخر تلقی می شدند امتناع کردند .

اما در عهد امام صادق و امام باقر (علیهم السلام) این نوع لباسها هممگانی شده بود و تهیه آن حتی مئونه کمتری داشت و لباس خشن در انحصار بادیه نشینان بود که برای خانواده های خود تهیه می کردند و کمتر به بازار عرضه می گشت و تهیه آن جز برای تظاهر و ریاء صورت نمی گرفت لذا تلبیس به آن نوع لباسی که در زمان پیامبر و امیرالمومنین پوشیده می شد تظاهر و شهرت طلبیدن محسوب می گشت که سیره ی ائمه نمی باشد .

 

توصیه مقاله :

 

اگر بخواهیم لباسی اسلامی و موافق فطرت که قبلا هم ذکر شد ارائه دهیم با توجه به فرهنگ ایرانی و توجه خاص  این تمدن به پوشش و حجاب و حیاء وغیرت ، و با توجه به الگوهایی صحیح و عرف بودن این نوع پوشش در قشر مذهبی ما  شایسته می باشد از لباسهایی بلند و آزاد که پوشاننده ی قسمت های برجسه و تحریک آمیزبدن است ، استفاده گردد – مثلا مس توان کت و شلواری آزاد و راحت پوشید که بلندی آن تا زانوها را می پوشاند .

پوشش سر که طبق عرائض گذشته یکی از دو رکن اصلی لباس انسان بوده را نیز    می توان با استفاده از کلاه های مرسوم هرمنطقه ، شال یا عرقچین که پوششی کاملا عرف و شناخته شده برای مسلمانان جهان است ، محقق نمود .

 

منابع مقاله

 

1-   حجاب در ادیان الهی / ص 75

2-   تاریخ لباس ایران / شبنم رنج دوست

3-   مصباح الشریعة / باب هفتم

4-   سوره مبارکه احزاب آیه شریفه 21

5-   امام شناسی جلد نه / علامه سید محمد حسین طهرانی ص280

6-   الغیبة / ص 243 –    کافی / ج1 ص411

7-   مکارم الاخلاق / باب پوشیدنی ها

8-   جامع الاحکام صافی /ج2 ص 1722- توضیح المسائل، بهجت/ 1933.1937

9-   تاریخچه پوشش سر در ایران / دکتر شهشهانی

10-          مکارم الاخلاق / الطبرسی ص224

11-          مستند الفردوس (نقل دیلمی از  جابر)- مکارم الاخلاق / الطبرسی

12-          سنن النبی / علامه سید محمدحسین طباطبائی بخش لباس

13-          مکارم الاخلاق – کافی ج1ص411

 

 

العبد الفقیر  الشیخ عبدالزهراء وثوقی

مشهد المقدسة - حوزة العلمیه نور الرضا علیه السلام

جمادی الثانی 1433

بهار91


نوشته شده در جمعه 91/2/29ساعت 9:39 صبح توسط علی رضا رسولی نظرات ( ) |

السلام علیک یا ابا صالح المهدی ادرکنی

السلام علی المهدی الذی عد الله عز  جل به الامم

27 جمادی الثا نی

سالروز شهادت او لین شهید اهل بیت علیهم السلام در ایران

علی بن امام محمد باقر علیه السلام

30 اردی بهشت 1391

مکان : کاشان مشهد اردهال

 


 

 

 

 


نوشته شده در سه شنبه 91/2/26ساعت 9:5 صبح توسط علی رضا رسولی نظرات ( ) |

السلام علیک یا ابا صالح المهدی ادرکنی

السلام علی المهدی الذی وعد الله عز و جل به الامم

ترجمه رواج پیدا کند

تر جمه کنند معنا را بفهمند

این کلید و در اول است

که اگر باز شد بقیه درهای استفاده و استعاذه

باز خواهد شد

چطور از ظرایف ان استفاده کنید واز ان درس

بگیرید قران یک متن  فصیح است

حتی کسانی کهزبان قران دارند

 با ید به تفسیر مراجعه کنند

و از کسانی که می دانند بپرسند

مقام معظم رهبری


نوشته شده در شنبه 91/2/23ساعت 3:9 عصر توسط علی رضا رسولی نظرات ( ) |

   1   2   3   4   5   >>   >

Design By : Pichak